Leiderschap. LEID jij je eigen leven?
De zomer is begonnen en we komen in Nederland in vakantiestemming. Even een pas op de plaats en ‘weg’ van hectiek, drukte en vooral vaak het patroon van alle dag. ‘Even niets moeten’, wordt dan vaak gezegd.
Wanneer je met het vliegtuig reist kom je letterlijk van de grond en zie je dat dat wat op de grond is groot is, in de lucht steeds kleiner wordt. En misschien herken je ook wel de fysieke ervaring, dat je lichaam zich gaat ontspannen. Alles is letterlijk op afstand en parallel ervaren we dan ook afstand en ruimte. Het dagelijkse patroon verdwijnt als het ware naar de achtergrond en jijzelf komt op de voorgrond.
We leven en werken allemaal in systemen, waar zich patronen hebben ontwikkeld. Het eerste systeem dat we kennen is onze familie en zo maken we in ons leven kennis met vele systemen van kleinere of grotere omvang; school, vereniging, je land van herkomst, de wereld en de organisatie waarvoor je werkt.
Bestuurders en directies die een organisatie leiden hebben te maken met een organisatiesysteem. Velen kennen de ervaring, dat hun keuzes en/of interventies niet altijd opleveren wat was verwacht en verlangd. Ondanks meerdere interventies, lijkt het of de organisatie, of een afdeling toch zijn eigen weg blijft gaan.
Regelmatig hoor ik bestuurders/directies zeggen niet te weten wie of wat nu de organisatie leidt. Ze voelen zich soms gedreven naar het punt, dat middels managen vanuit beheersing en controle, dan nog de enige weg is. De kans neemt dan toe, dat er een WIJ-ZIJ zal ontstaan. Mensen komen tegen over elkaar te staan en drijven elkaar uiteen.
Een situatie die uiteindelijk niemand echt gelukkig maakt, noch goed is voor de organisatie als geheel. Het lukt op dit punt niet meer om voldoende afstand te nemen en ruimte te ervaren, om op een andere manier te kijken en te begrijpen.
Een andere manier van leiderschap is: systemisch leiderschap.
SYSTEMISCH LEIDERSCHAP IN ORGANISATIES
In systemisch leiderschap zien en erkennen we, dat een systeem bestaat uit een veelheid van deeltjes, die alle onderling met elkaar verbonden zijn en die onderling met elkaar ‘communiceren’. Een systeem heeft daarbij altijd een ordening van wat eerst en wat daarna komt en zal onzichtbare dynamiek tonen die het systeem terug in evenwicht wil brengen.
Een systemisch leider onderkent en begrijpt, dat de patronen van een systeem een zelforganiserend en zelfsturend mechanisme hebben. Als systemisch leider vraag je je af: “Wat vertelt een organisatiesysteem ons? Welke patronen en energie van het systeem kunnen we onderscheiden. Hoe kan ik de mechanismes van de organisatie zodanig begrijpen en volgen dat
ik ze voor me kan laten werken?” Is de zomer periode voor jou als leider het moment om uit te zoomen zoals in het vliegtuig en ruimer te kijken en te ont-dekken welke patronen en mechanismen er zijn? Welke boodschap
vertellen zij jou?
- Door middel van systemisch leiderschap weet je dat:
- (Organisatie)systemen een oorsprong hebben die gezien wil worden.
- Patronen en dynamieken VOOR het systeem willen zorgen.
- Er altijd een ordening is in (organisatie)systemen.
- Alles met elkaar in verbinding staat en wederzijds afhankelijk is.
- Je met systemisch leiderschap een nieuw perspectief op leiderschap voor de toekomst hebt.
- Je met systemische interventies gebruik makend van het systeem, de organisatie kan leiden naar groei en ontwikkeling.
Tekst Lia Genee